Koek

Eten moet, iedere dag. Veel mensen zien het als een noodzakelijk kwaad, wat liefst zo min mogelijk tijd in beslag moet nemen. Even snel een pot opendraaien, een zakje openknippen, opwarmen en naar binnen schuiven. Er zijn echter door de eeuwen heen ook mensen die proberen van dit dagelijks terugkerend ritueel iets meer te maken.

Ik ben altijd gefascineerd door oude recepten. Als je bijvoorbeeld door 'Over eten & koken' van Harold McGee bladert, een geweldig boek waar echt álles over álle voedingsmiddelen instaat, kom je hier en daar grappige, onthullende receptjes tegen uit oude kookgeschriften die hij als bron geraadpleegd heeft. Bijvoorbeeld:

Slagroom in de 17e eeuw
Doe zo veel zoete, dikke room in een schaal als u wilt maken en klop die met een bos harde, witte, bijeengebonden biezen (zoals die waarvan borstels worden gemaakt om kleding mee af te borstelen) tot de room heel dik en een bijna boterige substatie wordt. Als u het te lang klopt, wordt het boter. ’s Winters is daar een goed uur voor nodig. ’s Zomers vereist het anderhalf uur.

Kijk, tegenwoordig zet je je elektrische mixer erin en binnen twee minuten ben je klaar. En ondertussen draai je een wasje en zet je de vaatwasser aan, ik noem maar wat. Dat is toch wel wat anders dan tussen het brood kneden, hout sprokkelen en koe melken door ook nog een bos biezen bijeenbinden en dan anderhalf uur gaan zitten kloppen. Aan de andere kant had je toen onafzienbare kinderscharen die je daar, niet gehinderd door leerplicht of andere tijdrovende onzin, voor kon inzetten.

Het volgende recept is ook leuk. Het komt uit het eerste gedrukte Renaissance kookboek (Venetië 1475), geschreven door de bibliothecaris van het Vaticaan, Bartolomeo de Sacchi, ook wel bekend als Platina. Het boek heet “De honesta voluptate” ofwel “Over het fatsoenlijke genot”. (Alleen die titel vind ik al geweldig.)
De vertaling is van Gheeraert Vorselman, die het recept in 1560 in zijn 'Eenen nyeuwen coock boeck' opnam.

Van coeck te backen: Neemt tarwenmeel oft bloemen met warmen watere also vele als ghi behoeft, ende wercket een luttel samen, dan neemt venckelsaet ende spec ghesneden terlincxwijse ende doeget int deech ende wercket wel tsamen tot tay deech ende maect eenen ronden coec ende bacten in den oven metten brode oft op den heert. Inde plaetse vanden spec moech dy nemen boter oft olijfoly.
Men bact ooc coec onder de asschencolen, mer sonder spec, met sout, venckel ende olie.